sistem pemerintahan pembesar di Thailand abad ke 19

Pengenalan

• mengamalkan sistem pembesar-dianggap golongan kedua selepas raja
• merupakan jentera pentadbiran
• struktur: peringkat kampung @ daerah > peringkat wilayah > peringkat pusat
• hubungan timbal balas - raja dan rakyat

Sistem dan Peranan Pembesar di Siam

     Pentadbiran Pusat

• terdiri daripada golongan bangsawan (Khunnang) dan kerabat diraja (Chao)
• kerabat diraja (Chao) terbahagi kepada 3 iaitu
• Chao Fa - keturunan gahara
• Phra Ong Chao - hasil hubungan dengan gundik
• Mom Chao - anak kepada Phra Ong Chao

   *memegang jawatan penting dalam kerajaan seperti menteri

• pembesar @ Khunnang dibahagikan kepada beberapa krom
• yang paling berprestij
• krom Mahattai / jabatan Hal Ehwal Pentadbiran Awam
• krom Kalahon / jabatan Pertahanan
• krom Khlang / jabatan Kewangan dan Hubungan Luar
• peranan Krom
• krom Mahattai 
• mengawal wilayah di sebelah utara
• ketuanya - Samuha Nayok
• ketua semua krom
• krom Kalahon
• mentadbir bahagian selatan
• menyelia hal ehwal keselamatan dan pertahanan
• ketuanya - Samuha Phra
• krom Khlang
• mengawal persisiran pantai dan Teluk Siam
• gelaran Chao Phraya Chao Khlang
• tugasan utama
• berhubung terus dengan raja
• mengutip cukai di kawasan pegangan
• menjaga keamanan
• menyelesaikan kes jenayah
• dibawah krom Mahattai dan krom Kalahon terdapat pembesar yang mengetuai empat buah krom yang dikenali sebagai Jatu-Sadom atau empat jabatan kanan

           *bertanggungjawab melicinkan segala perjalanan kerajaan

• krom Maung - pentadbiran ibu kota dan sekitarnya
• krom Na - pentadbiran tanah
• krom Wang - pentadbiran istana
• krom Khlang

    Pentadbiran Wilayah 

• kebiasaannya terdiri daripada golongan Khunnang (bangsawan)
• dilantik terus oleh raja melalui surat pertauliahan diraja
• jawatan diwarisi secara warisan (jika tiada pewaris, jawatan diberikan kepada orang lain)
• mempunyai empat kelas wilayah yang berbeza (mengikut wilayah yang dinaungi:
• Wilayah Kelas Pertama
• meliputi kawasan strategik keselamatan,bandar-bandar besar dan penting:
• pusat pemerintahan Bangkok
• Wilayah Kelas Kedua dan Ketiga
• kawasan bandar yang agak besar
• tidak temasuk di bawah penyeliaan ibu kota

 *wilayah-wilayah ini dikendalikan oleh Kalahon, Mahattai dan Phra Klang

• Wilayah keempat
• bandar - bandar kecil sekitar ibu kota
• pengawasan pusat secara langsung
•     pentadbiran wilayah diserahkan kepada 
• seorang pembesar - Phraya @ Chao Phraya
• akan diganti oleh palat @ pembantu gabenor, yok-krabat @ wakil rakyat dan sebuah majlis tempatan
• pembesar di peringkat ini tidak diberi gaji tetapi dibenarkan mengambil sebahagian hasil cukai yang dipungut